Τον Σεπτέμβριο του 1824 η θρυλική εφημερίδα του Μεσολογγίου Ελληνικά Χρονικά προαναγγέλλει μια έκδοση που θα βγει από το δικό της πιεστήριο με συγγραφέα τον Αναστάσιο Πολυζωΐδη. Ο 22χρονος Πολυζωΐδης μόλις έχει γυρίσει από το Λονδίνο όπου συμμετείχε στην ομάδα που διαπραγματεύτηκε το πρώτο δάνειο της Ανεξαρτησίας. Αφού ενημερώσει το Βουλευτικό στο Ναύπλιο θα επιστρέψει στο Μεσολόγγι και θα ξεκινήσει την προετοιμασία της έκδοσης. Πρόκειται για μια σχολιασμένη μετάφραση των βασικών συνταγματικών κειμένων της Μεγάλης Βρετανίας και των Η.Π.Α. που τη συνοδεύουν μια πραγματεία πολιτικής φιλοσοφίας και συνταγματικής θεωρίας του ίδιου του Πολυζωΐδη καθώς και το κείμενο του Συντάγματος του Άστρους. Θα παραδώσει το χειρόγραφο στο τυπογραφείο στα τέλη Οκτωβρίου και το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στα τέλη Δεκεμβρίου του 1824. Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται οι πρώτες ελληνικές μεταφράσεις της Αμερικανικής Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας, του Συντάγματος των Η.Π.Α. και των 10 πρώτων Τροποποιήσεων (Bill of Rights). Θυμίζω ότι ο Αναστάσιος Πολυζωΐδης έχει γράψει, τον Ιανουάριο του 1822, τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος. Θα βρείτε το κείμενο εδώ. Ακολουθεί η πρώτη μετάφραση στα ελληνικά της Αμερικανικής Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας που γράφτηκε από τον Thomas Jefferson με τη βοήθεια κυρίως των John Adams και Benjamin Franklin το καλοκαίρι του 1776.
Αριστείδης Χατζής
[Ευχαριστούμε τις/τους Γιάννη Βασιλόπουλο, Κυριάκο Γεωργιάδη, Στέλιο Γεωργιάδη, Μάρα Κοκκώνη, Γεωργία Κυριακάτη, Μαριάννα Μήκου και Μαρία Μπιράκη για τη βοήθεια στην προετοιμασία του κειμένου. Διατηρήσαμε την ορθογραφία του πρωτότυπου κειμένου το οποίο μετατρέψαμε σε μονοτονικό.]
Όταν των ανθρωπίνων πραγμάτων ο ρους αναγκάση εν Έθνος να σπάση τους Πολιτικούς δεσμούς, όσοι μ’ άλλο Έθνος το ήνοναν, και να λάβη μεταξύ των διαφόρων Εξουσιών της Γης τόπον χωριστόν, και βαθμόν ισότητας, εις τα οποία αμφότερα έχει δίκαιον δυνάμει των Νόμων της Φύσεως, και εκείνων του Δημιουργού της φύσεως, το σέβας, το οποίον χρεωστεί εις τας δόξας (υπολήψεις) του ανθρωπίνου γένους, απαιτεί παρ’ αυτού να εκθέση εις τα όμματα του κόσμου, και να διακηρύξη τας αιτίας, όσαι το ηνάγκασαν εις τούτον τον χωρισμόν.
Ημείς θεωρούμεν ως αναμφισβητήτους και εναργείς οίκοθεν τας ακολούθους αληθείας: ότι όλοι οι άνθρωποι εδημιουργήθησαν ίσοι, και επροικίσθησαν επίσης από τον Δημιουργόν του Παντός με δίκαια αναπαλλοτρίωτα, μεταξύ των οποίων τον πρώτον επέχουσι τόπον η Ζωή, η Ελευθερία, και η ζήτησις της Ευδαιμονίας: ότι δια ν’ ασφαλίσωσι την απόλαυσιν των Δικαίων τούτων οι άνθρωποι εσύστησαν Διοικήσεις, των οποίων η δικαία και νόμιμος εξουσία από μόνην των Διοικουμένων την συγκατάθεσιν πηγάζει: Ότι οσάκις είδος τι οποιονδήποτε Διοικήσεως αποκαθίσταται ανατρεπτικόν των δια τους οποίους εσυστήθη σκοπών, ο Λαός έχει το Δικαίωμα να το μεταβάλη ή να το εξαλείψη, και να συστήση νέαν Διοίκησιν, καταβάλλων τα θεμέλια αυτής εις αρχάς σταθεράς, και διοργανίζων τας Δυνάμεις της εις τρόπον, όστις ήθελε τον φανή ο αρμοδιώτερος εις το να του προμηθεύση την ασφάλειαν και την ευτυχίαν. Αληθινά μεν η φρόνησις διδάσκει, ότι δεν πρέπει, δια μικράς και εν παρόδω αιτίας, να μεταβάλλωνται Διοικήσεις προπολλού θεμελιωμέναι· και η πείρα όλων των χρόνων έδειξεν, ότι οι άνθρωποι είναι ευδιαθετώτεροι εις το να υποφέρωσι τα κακά, εν όσω ταύτα είναι υποφερτά, παρά να επιχειρήσωσιν αφ’εαυτών τον εξολοθρευμόν εκείνου του είδους της Διοικήσεως, εις το οποίον άπαξ εσυνείθισαν· αλλ’ όταν μακρά σειρά καταχρήσεων και αρπαγών, αι οποίαι τείνουν αμετακινήτως εις το αυτό τέλος, δείχνωσιν εναργώς τον σκοπόν της Διοικήσεως, το να υποβάλη δηλ. έν Έθνος εις τον ζυγόν του Απολύτου Δεσποτισμού, τότε το έθνος τούτο έχει δίκαιον, και είναι χρέος του ιερόν να καταστρέψη παρομοίαν δεσποτοφρονούσαν Διοίκησιν, και λαμβάνον νέα μέτρα να προβλέψη την εις το μέλλον ασφάλειάν του. Τοιαύτη ήτον η υπομονή των Αποικιών τούτων εις όσα υπέφεραν κακά, και τοιαύτη είναι σήμερον η ανάγκη, ήτις τας βιάζει να μεταβάλωσι τα παλαιά αυτών της Διοικήσεως συστήματα. Η Ιστορία του παρόντος Βασιλέως (Γεωργίου του Γ´.) της Μεγάλης Βρεταννίας είναι ύφασμα ολόκληρον αδικιών και συνεχών αρπαγών, αι οποίαι τείνουν εις το να συστήσωσιν απόλυτον τυραννίαν εις ταύτας τας Επικρατείας της Αμερικής. Προς απόδειξιν δε ας εκθέσωμεν τα πράγματα αυτά, οποία είναι, κατέναντι του αμερολήπτου Κόσμου.
Ο Βασιλεύς ούτος ηρνήθη την συγκατάθεσίν του εις τους πλέον σωτηρίους και αναγκαίους δια το Γενικόν συμφέρον Νόμους.
Εμπόδισε τους κατά τόπους Διοικητάς να εκδώσωσι Νόμους, των οποίων η ωφέλεια ήτον άμεσος, και η ανάγκη κατεπείγουσα· ή τουλάχιστον ανεβάλλετο η εκτέλεσις των τοιούτων Νόμων έως ότου να δώση την συγκατάθεσίν του· και όταν τοιουτοτρόπως ανεβάλλοντο, ημέλησε διόλου να δώση εις εαυτούς την πρέπουσαν προσοχήν, και να τους εξετάση.
Ηρνήθη να εκδώση άλλους Νόμους περί της διοργανίσεως των Μεγάλων Περιφερειών, εκτός μόνον οπόταν οι Κάτοικοι αυτών επέμενον εις το οποίον έχουσι Δικαίωμα του να παριστάνωνται εις την Βουλήν (Legislature), δικαίωμα ανεκτίμητον, και το οποίον μόνον εις τους Τυράννους είναι φοβερόν.
Συνεκάλεσε Νομοθετικά Σώματα εις τόπους ασυνήθεις, γυμνωμένους απ’ όλα τα επιτήδεια, και μακρυσμένους από τας παρακαταθήκας των Δημοσίων αυτών Κωδήκων, με μόνον τον σκοπόν απανδώντας τα να ταναγκάση τελοσπάντων να ενδώσωσιν εις τα ιδιοτελή αυτού Σχέδια.
Διέλυσε πολλάκις τα Βουλευτήρια των Αντιπροσώπων, επειδή ανθίσταντο εις τας κατά των Δικαίων του Λαού ενέδρας του με τοιαύτην σταθερότητα, ήτις είναι πρέπουσα εις ανθρώπους φιλελεύθερους.
Ηρνήθη εις πολλού χρόνου διάστημα μετά τας διαλύσεις να εκλεχθώσι νέα Βουλευτήρια Αντιπροσώπων, και εντεύθεν η Νομοθετική Δύναμις, ήτις δεν ειμπορεί να μηδενισθή, επανέσρεψεν εις τον λαόν διά να ενεργήται απ’ αυτόν ολοκλήρως, μενούσης εν τω μεταξύ τούτω της Επικρατείας εκτεθειμένης εις όλους τους κινδύνους των εξωτερικών επιδρομών, και των εσωτερικών σπασμών ενταυτώ.
Επεχείρησε να στήση τον πληθυσμόν των Κατοίκων τούτων των Επικρατειών, προβάλλων επίτηδες εμπόδια εις την εκτέλεσιν των υπαρχόντων Νόμων περί της Πολιτογραφήσεως των Ξένων, αρνούμενος να εκδώση άλλες διά να ενθαρρύνη τας εις ταύτα τα μέρη μετοικήσεις των, και αυξάνων την τιμήν των Συνθηκών ως προς τας νέας παραχωρήσεις και κτηματικάς απολαύσεις.
Εστενοχώρησε την Δημόσιον Κυβέρνησιν της Δικαιοσύνης, αρνούμενος την συγκατάθεσίν του εις νόμους αναγκαίους προς σύστασιν των Δικαστηρίων.
Έκαμε τους Δικαστάς εξηρτημένους από μόνην την θέλησίν του διά μέσου της παντοτεινής απολαύσεως των επαγγελμάτων των, και της αδράς πληρωμής, των μισθών των.
Εσύστησε πληθύν Υπουργημάτων, και έστειλεν εις τούτον τον τόπον Σμήνος Αξιωματικών διά να καταβαρύνωσι τον ημέτερον λαόν, και να καταβιβρώσκωσι την ουσίαν του.
Διετήρησε μεταξύ μας, εν καιρώ ειρήνης, στρατεύματα εις κίνησιν αδιάκοπον άνευ της συναινέσεως των τοπικών Βουλών μας.
Επροσπάθησε να κάμη το Στρατιωτικόν ανεξάρτητο από την Πολιτικήν Εξουσίαν, και μάλιστα ανώτερον αυτής.
Συνήρμοσε τους σκοπούς του μ’ εκείνους του Βουλευτικού, διά να μας καθυποβάλη εις Εξουσίαν ξένην διόλου εις το Πολίτευμά μας, και αγνώριστον από τους Νόμους μας, δίδων την επικύρωσιν του εις τας νομιζομένας αυτού (του Βουλευτικού δηλ.) Νομοθετικάς πράξεις.
Του ν’ αποθέση εις τας Επικρατείας μας σώματα μεγάλα οπλοφόρων στρατιωτών.
Του να υπερασπίζεται ανθρώπους πολεμικούς, με διαδικασίας απατηλάς, εναντίον των οποίων ήθελαν είσθαι άξιοι ποινών δ’ όσες ούτοι ειμπόρουν να πράξωσι φίνους εις το πρόσωπον των κατοίκων αυτών των Επικρατειών.
Του να διακόψη και αφανίση το εμπόριον μας με όλα τα μέρη του Κόσμου.
Του να μας επιβάλη φόρους άνευ της συγκαταθέσεώς μας.
Του να μας στερήση, εις πολλάς περιστάσεις, το κέρδος της δια των Ορκωτών Δικαιοκρισίας.
Του να μας μεταφέρη πέραν του Ωκεανού, και εκεί να μας υποβάλλη εις κρίσιν ένεκα υποθετικών αδικημάτων.
Του να αφανίση το Σύστημα της ελευθερίας των Αγγλικών Νόμων εις μίαν Γειτονικήν Επαρχίαν, και αντικαθιστών αυτόθι Διοίκησιν αυτογνώμονα, να εκτείνη τα όριάτης, εις τρόπον ώστε να χρησιμεύσει εν ταύτω η Επαρχία αυτή ως εν παράδειγμα, και όργανον επιτήδεια να εισάξωσι την ιδίαν απόλυτον Διοίκησιν εις όλας τας αποικίας.
Του να ακυρώση τους Χάρτας, να εξαλείψη τους πλέον πολύτιμους Νόμους μας, και ν’ ανασκάψη τα θεμέλια της Διοικήσεώς μας.
Και του ν’ αναβάλη τελοσπάντων την εξουσίαν των ιδίων ημών Τοπικών Βουλών, κηρυττόμενον αυτό, (το Βουλευτικόν) ότι έχει αφ’ εαυτού την δύναμιν να μας δώση Νόμους, εις όλας τας περιστάσεις απροσδιορίστως.
Παρητήθη το να είναι Κυριάρχης μας (Souverain), κηρύττωντας μας εκτός Της προστασίας το, και κάμνωντάς μας τον πόλεμον.
Διεπόρθησε τας θάλασσας μας, ελεηλάτισε τα παράλιά μας, έκαυσε τας πόλεις μας, και κατέσφαξε τους Συμπολίτας μας.
Και ήδη μεταβιβάζει μεγάλα Στρατεύματα μισθωτών Ξένων, δια να εκπληρώση το έργον του θανάτου, της ερημώσεως και της ήδη αρξαμένης τυραννίας, με περιστάσεις ωμότητος, και απιστίας, των οποίων δυσκόλως ευρίσκονται παραδείγματα εις τους πλέον βαρβάρους αιώνας, και διόλου ανάξια του αρχηγού ενός πολιτισμένου Έθνους.
Ηνάγκασε τους Συμπολίτας μας, όσοι ηχμαλωτίσθησαν δια θαλάσσης, να λάβουν όπλα εναντίον της Πατρίδος των, και να γενώσιν οι δήμιοι των φίλων και των αδελφών των, ή να πέσωσιν αυτοί οι ίδιοι θύματα των βελών των ιδίων των αδελφών και φίλων.
Διήγειρε μεταξύ μας ταραχάς οικιακάς, και επροσπάθησε να σύρη εναντίον των κατοίκων των ομόρων πόλεων αγρίους Ινδούς, εχθρούς ασπλαγχνωτάτους, των οποίων ο γνωστός τρόπος του πολεμείν είναι το να θύωσι και απολύωσι παν ό,τι ήθελαν απαντήσει, χωρίς διάκρισιν ηλικίας, διαφοράν Γένους ή επαγγέλματος.
Εις πάσαν εποχήν καταδυναστείας εζητήσαμεν Δικαιοσύνην με τας πλέον ταπεινάς εκφράσεις∙ αι συνεχείς αναφοραί μας δεν έλαβον δι’ απάντησιν, ειμή ύβρεις και αδικίας επανειλημμένας. Ηγεμών, του οποίου ο Χαρακτήρ εκδηλούται με τοιαύτας πράξεις, ικανάς ν’ αποδείξωσι τον τύραννον αυτόχρημα, είναι ανάξιος να διοική ελεύθερον λαόν!
Ημείς δεν επαύσαμεν να φερώμεθα καλώς προς τους αδελφούς μας Βρεταννούς, και αποτεινόμενοι προς αυτούς τους ειδοποιήσαμεν εις όλας τας περιστάσεις περί των οποίων το Βουλευτικόν των έκαμε δοκιμών του να εκτείνη εις ημάς τοιαύτην τινά εξουσίαν, ήτις κατ’ ουδένα τρόπον ειμπόρει να δικαιολογηθή∙ αναφέρθημεν εις την Δικαιοσύνην και εις την φυσικήν μεγαλοψυχία των, και τους ωρκίσθημεν επάνω εις τους δεσμούς του αίματος, οι οποίοι μας ήνοναν, ν’ απαρνηθώσιν αυτάς τας καταχρήσεις, αίτινες διερρήγνυον απαραιτήτως τους δεσμούς και το αμοιβαίον εμπόριόν μας∙ αλλ’ εκωφεύθησαν εις την φωνήν της Δικαιοσύνης και της Συγγένειας. Χρεωστούμεν λοιπόν να υποχωρήσωμεν και να συγκατατεθώμεν εις την ανάγκην, ήτις προστάζει τον χωρισμόν μας, και μας υπαγορεύει να θεωρώμεν τους Βρεταννούς, καθώς και όλον το υπόλοιπον μέρος του ανθρώπινου Γένους, εχθρούς μεν εν καιρώ πολέμου, φίλους δε και αδελφούς εν καιρώ ειρήνης.
Όθεν ημείς οι Παραστάται των Ηνωμένων Επιπικρατειών της Αμερικής, συνελθόντες εις Γενικόν Συνέδριον, και εκκαλούμενοι εις τον Υπέρτατον Κριτήν του Παντός, όστις γινώσκει την ευθύτητα των σκοπών μας, δημοσιεύομεν και διακηρύττομεν πανδήμως, εν ονόματι, και δι’ εξουσίας του αγαθού λαού τούτων των Αποικιών, ότι αύται είναι, και έχουσι δίκαιον να είναι του λοιπού Επικράτειαι Ελεύθεραι και Ανεξάρτητοι· ότι είναι απληλλαγμέναι από πάσαν υποχρέωσιν προς τον θρόνον της Μεγάλης Βρεταννίας· ότι πάσα Πολιτική ένωσις μεταξύ αυτών και του Κράτους της Βρεταννίας είναι, και πρέπει να είναι ολοτελώς διακεκομμένη· και ότι ως Επικράτειαι Ελεύθεραι και Ανεξάρτητοι, έχουσι πλήρη εξουσίαν να κάμνωσι πόλεμον, να κλείωσιν ειρήνην, να συνάπτωσι Συμμαχίας, να κανονίζωσι το Εμπόριον, και να εκτελώσιν όλας τας άλλας πράξεις, τας οποίας αι ανεξάρτητοι Επικράτειαι ειμπορούν και έχουν το δικαίωμα να εκτελώσι. Πλήρεις δε σταθεράς εμπιστοσύνης εις την Προστασίαν της Θείας Προνοίας, υποχρεονόμεθα αμοιβαίως, προς υποστήριξιν και διατήρησιν ταύτης της Διακηρύξεως, με την ζωήν, με τα αγαθά μας, και με αυτήν την τιμήν, ήτις μας είναι Ιερά.
Κεντρική εικόνα άρθρου: Η πενταμελής επιτροπή (John Adams, Roger Sherman, Robert Livingston, Thomas Jefferson και Benjamin Franklin) καταθέτει το κείμενο της Διακήρυξης στο Continental Congress, στον πίνακα του John Trumbull, Declaration of Independence (1819). United States Capitol, Washington, DC.
Σχετικά άρθρα