Του Γιώργου Αρχόντα*

Η ευρωζώνη πρέπει να διεκδικήσει μεγαλύτερη αυτονομία στη χάραξη της οικονομικής της πολιτικής, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη το βαθμό της αξιακής της σύμπλευσης με τους διεθνείς της εταίρους, είναι το συμπέρασμα που αναδεικνύεται από τα αποτελέσματα της Ερώτησης του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων του ΚΕΦίΜ για τον Ιανουάριο.

Στην Ερώτηση, που είχε ως θέμα το αν η ευρωζώνη έχει συμφέρον να κρατά ίσες αποστάσεις σε ό,τι αφορά την οικονομική της πολιτική από ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα, απάντησαν συνολικά 31 Ελληνίδες και Έλληνες οικονομολόγοι. Εξ αυτών, το 42% διαφωνεί με την προσέγγιση των ίσων αποστάσεων, ενώ την αντίθετη άποψη υποστηρίζει το 32%. Μεταξύ των δύο επιλογών τοποθετήθηκε το 26% των απαντησάντων.

Από τη μία πλευρά, τα μέλη του Πάνελ στα επεξηγητικά τους σχόλια, τα οποία είναι πλήρως διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΚΕΦίΜ, υπογράμμισαν τις κοινές αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του ελεύθερου εμπορίου και του ανταγωνισμού που συνδέουν την ΕΕ με τις ΗΠΑ, αξίες που δεν συμμερίζονται τα καθεστώτα της Κίνας και της Ρωσίας. Όπως χαρακτηριστικά τονίστηκε, η ίση απόσταση με απολυταρχικά καθεστώτα δεν συνιστά πραγματιστική επιλογή. Επισημάνθηκε ακόμη ότι, παρά τη διατάραξη των διατλαντικών σχέσεων κυρίως κατά την περίοδο της Προεδρίας Τραμπ, ο κοινός στόχος της υπεράσπισης της φιλελεύθερης δημοκρατίας και των θεμελιωδών ατομικών ελευθεριών που αυτή συνεπάγεται, υπερφαλλαγίζει τυχόν άλλου είδους σκοπιμότητες. Άλλωστε, όπως αναφέρθηκε, η Ευρώπη συνεχίζει να εξαρτάται από τις ΗΠΑ για την άμυνά της.

Αντιθέτως, από την άλλη πλευρά υπογραμμίζεται η ανάγκη η Ευρωζώνη να αναπτύξει σταδιακά μία οικονομική στρατηγική με πυλώνες αφενός την αυτονομία της έναντι των ΗΠΑ και αφετέρου τον ανταγωνισμό της ως προς τη Ρωσία και την Κίνα. Στην κατεύθυνση αυτή, προτείνεται η κατά περίπτωση στάθμιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων ως προς τις υφιστάμενες εμπορικές σχέσεις και τις τεχνολογικές εξελίξεις στις οποίες η ΕΕ επιθυμεί να συμμετάσχει. Είναι αδιανόητο, τονίζεται, η Ευρωζώνη να μην έχει δική της άποψη για τα συμφέροντά της, και να στηρίζεται σε κάποια άλλη οντότητα για την προάσπισή τους.
Σε κάθε περίπτωση, και ανεξάρτητα από την επιμέρους τοποθέτηση των απαντησάντων, αναδεικνύεται από τα σχόλια η κρισιμότητα της διεκδίκησης από την Ευρώπη ενός σαφέστερου ρόλου και θέσης στο πλαίσιο του εντεινόμενου παγκόσμιου οικονομικού και γεωπολιτικού ανταγωνισμού.

Ο Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΚΕΦίΜ και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων.

To άρθρο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή την Τρίτη 1 Φεβρουαρίου 2022 και μπορείτε να το βρείτε διαδικτυακά στην kathimerini.gr.