Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες δημοσιονομικές προκλήσεις για τις επόμενες δεκαετίες, καθώς η γήρανση του πληθυσμού καθιστά εξαιρετικά προβληματική τη βιωσιμότητα των διανεμητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων. 

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) και του European Liberal Forum (ELF) με τίτλο «Future-Proofing the EU Budget: A Pension System for Our Common Future», η μετάβαση των κρατών-μελών της ΕΕ προς κεφαλαιοποιητικά ή μικτά συνταξιοδοτικά συστήματα αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. 

Κύρια ευρήματα της μελέτης 

• Οι συντάξεις αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 75% των δαπανών κοινωνικής προστασίας στην ΕΕ, απορροφώντας έως και 15% του ΑΕΠ σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία, ενώ η μείωση του πληθυσμού της ΕΕ θα επιβαρύνει περαιτέρω τα διανεμητικά συστήματα.  

• Η καθυστέρηση στην ανάπτυξη κεφαλαιοποιητικών συστημάτων στερεί από την ευρωπαϊκή οικονομία περίπου 350 δισ. ευρώ ετησίως σε χαμένα επενδυτικά έσοδα.  

• Χώρες όπως η Δανία, η Ολλανδία και η Ισλανδία αποδεικνύουν ότι τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα ενισχύουν την ανάπτυξη, τη σταθερότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.  

Προτάσεις πολιτικής 

Η μελέτη εισηγείται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων για μια βιώσιμη ευρωπαϊκή στρατηγική συντάξεων που περιλαμβάνει: 

• Αναθεώρηση του κριτηρίου του Μάαστριχτ ώστε να συνυπολογίζει τις υπόρρητες συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις στη μετάβαση.  

• Ανάπτυξη ή διεύρυνση κεφαλαιοποιητικών πυλώνων από τα κράτη-μέλη, αξιοποιώντας βέλτιστες πρακτικές από τις πιο ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές αγορές συντάξεων.  

• Ενίσχυση των ατομικών και επαγγελματικών συνταξιοδοτικών λογαριασμών, ειδικά για τους νέους εργαζόμενους.  

• Άρση κρατικών μονοπωλίων στη διαχείριση του δεύτερου πυλώνα συντάξεων και προώθηση του ανταγωνισμού και της καινοτομίας.  

• Διοχέτευση των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεων σε παραγωγικές επενδύσεις, ευθυγραμμισμένες με την Πράσινη Συμφωνία και την Ψηφιακή Στρατηγική της ΕΕ.  

• Καλλιέργεια του χρηματοοικονομικού εγγραμματισμού και της εμπιστοσύνης των πολιτών στα κεφαλαιοποιητικά συστήματα.  

• Σημαντική ενίσχυση της φορητότητας των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων για εργαζόμενους που κινούνται εντός της ΕΕ. 

Ο Πρόεδρος του ΚΕΦΙΜ Νίκος Ρώμπαπας δήλωσε: 

«Η μετάβαση σε κεφαλαιοποιητικά συστήματα είναι για την Ευρώπη προϋπόθεση δημοσιονομικής βιωσιμότητας και πράξη διαγενεακής δικαιοσύνης. Η συμπερίληψη στο κριτήριο του Μάαστριχτ για το χρέος των υπόρρητων συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων με την παράλληλη εξασφάλιση κινήτρων και τεχνογνωσίας για τη μετάβαση θα επιτρέψει στους Ευρωπαίους να αποταμιεύσουν, να επενδύσουν και να οικοδομήσουν το μέλλον τους πάνω σε σταθερά θεμέλια».  

Τη μελέτη «Future-Proofing the EU Budget: A Pension System for Our Common Future» συνέταξε ο Γιώργος Αρχόντας, Διευθυντής Σπουδών στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Επικοινωνίας και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΚΕΦΙΜ. 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ:   

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με την Υπεύθυνη Επικοινωνίας του ΚΕΦΙΜ  Αναστασία Κιούκα | +30 6937048154 |  anastasia.kiouka@kefim.org 

Το ΚΕΦΙΜ είναι ένας ανεξάρτητος, μη κερδοσκοπικός οργανισμός και το έργο του περιλαμβάνει ερευνητικά προγράμματα, εκδόσεις και εκδηλώσεις που έχουν ως επίκεντρο την αύξηση της ατομικής ελευθερίας για κάθε πολίτη. Μάθετε περισσότερα στο www.kefim.org