Σταθερά χαμηλή η νομοθετική συναίνεση της αντιπολίτευσης στη Βουλή δύο χρόνια μετά τις εκλογές – Ενισχύεται η πολιτική πόλωση. 

Την ενίσχυση της πολιτικής πόλωσης στα μέσα της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας, όπως αποτυπώνεται από τα ποσοστά της συναίνεσης της αντιπολίτευσης στις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβερνητικής πλειοψηφίας στη Βουλή, καταγράφει η νέα έρευνα του ΚΕΦΙΜ.

Συγκεκριμένα, στα μέσα της τρέχουσας κοινοβουλευτικής θητείας (Ιούλιος 2023-Ιούλιος 2025), η νομοθετική συναίνεση των κομμάτων της αντιπολίτευσης στα νομοσχέδια που εισήγαγε και υπερψήφισε η κυβερνητική πλειοψηφία μειώθηκε από τον πρώτο στον δεύτερο χρόνο και κατέγραψε σημαντική μείωση σε σχέση με την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο (2019-2023). Η μέση νομοθετική συναίνεση βρίσκεται στο χαμηλότερο ποσοστό από το 2004, υποδεικνύοντας αυξημένη πόλωση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Η μείωση της νομοθετικής συναίνεσης καταγράφεται σε όλα τα αντιπολιτευόμενα κόμματα, και είναι εντονότερη στον τομέα της οικονομίας. Το κομματικό σύστημα φαίνεται συνεπώς να μετακινείται σε ένα πεδίο μεγαλύτερης πόλωσης μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης και της εφαρμοσμένης πολιτικής της κυβέρνησης.

Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης:

Στο μέσο της θητείας της Κυβέρνησης που εκλέχθηκε τον Ιούλιο του 2023, η νομοθετική συναίνεση (υπερψήφιση επί της αρχής) της αντιπολίτευσης στα νομοσχέδια που έφερε προς ψήφιση η κυβερνητική πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο (Ιούλιος 2023-Ιούλιος 2025) είχε ως εξής (σε φθίνουσα σειρά):

• ΠΑΣΟΚ: 31%.
• ΣΥΡΙΖΑ: 13,8%.  
• Σπαρτιάτες: 12,9%.  
• Νίκη: 6%.  
• Πλεύση Ελευθερίας: 6%. 
• Νέα Αριστερά: 4,2%.  
• Ελληνική Λύση: 2,6%.  
• ΚΚΕ: 0%.  

Κατά το δεύτερο έτος της κυβερνητικής θητείας (Ιούλιος 2024-Ιούλιος 2025) όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης μετακινήθηκαν σε χαμηλότερη νομοθετική συναίνεση σε σχέση με το πρώτο έτος (Ιούλιος 2023-Ιούλιος 2024). Συγκεκριμένα καταγράφονται οι εξής μεταβολές σε ποσοστιαίες μονάδες (σε φθίνουσα σειρά):

• Νίκη: -3.
• ΣΥΡΙΖΑ: -2,6.
• Νέα Αριστερά: -2,3.
• Σπαρτιάτες: -2.
• ΠΑΣΟΚ: – 1,8.
• Πλεύση Ελευθερίας: -1,5.
• Ελληνική Λύση: -0,4.
• ΚΚΕ 0% (σταθερά δεν υπερψηφίζει νομοσχέδια της κυβερνητικής πλειοψηφίας)

Η μέση νομοθετική συναίνεση των κομμάτων της αντιπολίτευσης διαμορφώθηκε στο 12,8%, το χαμηλότερο ποσοστό της περιόδου 2004-2025. Η χαμηλή αυτή νομοθετική συναίνεση μπορεί να ερμηνευθεί ως αύξηση της πόλωσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.

Η ανάλυση της νομοθετικής συναίνεσης δείχνει πως όσο τα κόμματα απομακρύνονται από το κέντρο του παραδοσιακού άξονα αριστεράς-δεξιάς, τόσο μειώνεται η νομοθετική τους συναίνεση. Με άλλα λόγια, τα κόμματα στα άκρα του πολιτικού φάσματος τείνουν να δείχνουν χαμηλότερη νομοθετική συναίνεση απέναντι στις εκάστοτε κυβερνήσεις, ενώ τα κόμματα κοντά στο κέντρο τείνουν να είναι πιο συναινετικά.

Ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΦΙΜ Νίκος Ρώμπαπας έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η περαιτέρω ενίσχυση της πολιτικής πόλωσης δεν πρέπει να οδηγήσει σε στασιμότητα ως προς τις κρίσιμες αποφάσεις που χρειάζονται σε κάθε πεδίο της δημοσίας δράσης. Όσο πλησιάζουμε προς την ολοκλήρωση της κυβερνητικής θητείας, τόσο η προοπτική της μεταρρυθμιστικής κόπωσης γίνεται και πιο ορατή. Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε είναι ο αναγκαίος ανταγωνισμός μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και των προτάσεών τους να λειτουργήσει ως άλλοθι αδράνειας για την κυβέρνηση και μετακίνησης σε μια ολοένα και πιο μαξιμαλιστική υποσχεσιολογία για την αντιπολίτευση».

Ο Δείκτης Νομοθετικής Συναίνεσης του ΚΕΦΙΜ αναλύει τη νομοθετική συναίνεση των κομμάτων της αντιπολίτευσης στα νομοσχέδια που εισήχθησαν και υπερψηφίστηκαν από την κυβερνητική πλειοψηφία. Εξετάζεται τόσο η προγραμματική σύγκλιση του εκάστοτε κόμματος της αντιπολίτευσης με την κυβερνητική πλειοψηφία, όσο και η γενική πόλωση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Η ανάλυση επικεντρώνεται στους «τυπικούς νόμους» και όχι στις διεθνείς συμβάσεις, οι οποίες ακολουθούν διαφορετική διαδικασία ψήφισης και παραδοσιακά τυγχάνουν πολύ μεγαλύτερης νομοθετικής συναίνεσης από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Προϊόντα με μειωμένη επιβάρυνση υγείας ώστε να δοθούν κίνητρα στους ήδη καταναλωτές αυτών των προϊόντων να αλλάξουν συνήθειες.

Το Policy Brief «Η νομοθετική συναίνεση στη Βουλή δύο χρόνια μετά τις εκλογές, Ιούλιος 2023-Ιούλιος 2025: Σταθεροποίηση της χαμηλής νομοθετικής συναίνεσης από το σύνολο της αντιπολίτευσης στην κυβερνητική πολιτική» συνέγραψαν ο Επικεφαλής Ερευνών του ΚΕΦΙΜ Κωνσταντίνος Σαραβάκος και ο Ερευνητής του ΚΕΦΙΜ Ίωνας Βαλλιάνος.