Η νέα ανάλυση του ΚΕΦΙΜ

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα πραγματικού εισοδήματος.

Παρά τη σημαντική ανάκαμψη της τελευταίας δεκαετίας, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παρέμενε, το 2024, 15% χαμηλότερο από το 2009 – την αρχή της κρίσης – και 5% χαμηλότερο από το 2004.

Το νέο policy brief του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) με τίτλο «Πού βρίσκεται το εισόδημα του ελληνικού νοικοκυριού σήμερα σε σχέση με την αρχή της κρίσης το 2009», που υπογράφουν οι Νίκος Ρώμπαπας και Κωνσταντίνος Σαραβάκος, εξετάζει την εξέλιξη του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών την περίοδο 2004–2024 στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που βρέθηκαν σε οικονομική κρίση (Ισπανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Κύπρος και Πορτογαλία). Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει επανέλθει στα της προ κρίσης επίπεδα πραγματικού εισοδήματος.

Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης:

• Στην 20ετία 2004–2024, Ελλάδα και Ιταλία είναι οι μόνες από τις έξι υπό εξέταση χώρες που δεν έχουν επανέλθει στα επίπεδα πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Το διάστημα αυτό, η ΕΕ-27 έχει καταγράψει αύξηση πραγματικού εισοδήματος 22%, ενώ η Ελλάδα καταγράφει μείωση 5%.
• Το 2024, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παραμένει 15% χαμηλότερο από αυτό του 2009.
• Σε σχέση με το 2012, το πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα έχει αυξηθεί 22,7%, επίδοση υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ-27.
• Σε σχέση με το 2015, η Ελλάδα καταγράφει μία από τις υψηλότερες αυξήσεις στις χώρες της κρίσης, 23,5%.
• Σε σχέση με το 2019, η Ελλάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη άνοδο εισοδήματος (+14,3%) ανάμεσα σε όλες τις χώρες της κρίσης.
• Η μεγάλη άνοδος μετά το 2015 οφείλεται εν μέρει στην πολύ μεγάλη συρρίκνωση των εισοδημάτων κατά την περίοδο 2010–2013, όταν το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών είχε μειωθεί κατά 34%.

Η μελέτη αποκαλύπτει τις σημαντικές διαφορές ως προς την ταχύτητα ανάκαμψης των χωρών που επλήγησαν από την κρίση. Συγκεκριμένα, σε σχέση με το 2009, η εξέλιξη του πραγματικού εισοδήματος για τις χώρες αυτές έχει ως εξής:

• Ιρλανδία: +21% σε σχέση με το 2009
• Πορτογαλία: +16%
• Κύπρος: +14%
• Ισπανία: +6,5%
• Ιταλία: –0,7%
• Ελλάδα: –15%

Η σχέση με την παραγωγικότητα

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας (ΕΣΥΠ) και του ΚΕΠΕ, η βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη μελλοντική αύξηση των εισοδημάτων. Στο δεύτερο μέρος της μελέτης του ΚΕΦΙΜ θα εξεταστεί ειδικά η πορεία της παραγωγικότητας της εργασίας σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα.

Ο Πρόεδρος του ΚΕΦΙΜ, Νίκος Ρώμπαπας δήλωσε σχετικά: «Παρά τη σημαντική ανάκαμψη των τελευταίων ετών και την επιτάχυνση από το 2019 και μετά, η Ελλάδα παραμένει ουσιαστικά η μοναδική χώρα της κρίσης που δεν έχει ακόμη ανακτήσει την τεράστια απώλεια εισοδήματος της δεκαετίας 2010–2013. Η σύγκλιση θα απαιτήσει διατηρήσιμη αύξηση της παραγωγικότητας, δυναμική ανάπτυξη και σταθερές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τη δημιουργία πλούτου για όλους τους πολίτες – και σε αυτά τα πεδία η εστίαση της κυβερνητικής πολιτικής πρέπει να είναι σταθερή».