Το μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΚΕΦίΜ και Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών Αριστείδης Χατζής, εκφράζει την φιλελεύθερη γνώμη του για τη διδασκαλία των θρησκευτικών μετά την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας:

“Μόλις διάβασα την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη διδασκαλία των θρησκευτικών (660/2018). Δεν ξέρω από πού να την πρωτοπιάσω. Θα περιοριστώ μόνο σε μία παράγραφο:

«Επειδή, από όλα τα ανωτέρω συνάγεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση [του Υπουργείου Παιδείας] έρχεται σε αντίθεση α) προς την διάταξη του άρθρου 16 παρ. 2 του Συντάγματος (η οποία αποτελεί το βασικό νομικό θεμέλιο για τη ρύθμιση του επίμαχου ζητήματος), διότι, με το πρόγραμμα σπουδών που εισάγει για τις Γ-ΣΤ τάξεις του Δημοτικού και για το Γυμνάσιο, φαλκιδεύεται ο επιβεβλημένος από τη συνταγματική αυτή διάταξη σκοπός, η ανάπτυξη δηλαδή της ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως των μαθητών που ανήκουν στην επικρατούσα θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού, β) προς την διάταξη του άρθρου 13 παρ. 1 του Συντάγματος που κατοχυρώνει ως απαραβίαστη την ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως, διότι – ενώ, κατά τα προεκτεθέντα, η προσβαλλόμενη απόφαση θα έπρεπε να απευθύνεται αποκλειστικά στους ορθόδοξους χριστιανούς μαθητές και να κατατείνει στην εμπέδωση και ενίσχυση της ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεώς τους – με τη σύγχυση που προκαλείται, όπως έχει εκτεθεί από το προπεριγραφέν πρόγραμμα σπουδών και με τον επιδιωκόμενο δι’ αυτού «αναστοχασμό» των μαθητών (ηλικίας 8 -15 ετών), η εν λόγω απόφαση κλονίζει την ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση, την οποία, ήδη πριν από την έναρξη του σχολικού βίου διαμορφώνουν οι μαθητές αυτοί στο πλαίσιο του οικογενειακού τους περιβάλλοντος, είναι δε ικανή η εισαγόμενη με την προσβαλλόμενη απόφαση διδασκαλία ως επέμβαση στον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο των μαθητών αυτών που δεν διαθέτουν την ωριμότητα και την κριτική αντίληψη των ενηλίκων, να τους εκτρέψει από την ορθόδοξη χριστιανική συνείδησή τους.»

Εάν όλα αυτά σας φαίνονται λογικά, μην συνεχίσετε να διαβάζετε. Τρέξτε στα παιδιά σας γιατί κινδυνεύουν να παρεκτραπούν.

Εάν πάλι τα διαβάσατε και τραβάτε τα μαλλιά σας, συνεχίστε να διαβάζετε:

Εδώ υπάρχουν, ταυτόχρονα, δύο προβλήματα.

Το ένα είναι το Σύνταγμά μας. Ιδιαίτερα το απαράδεκτο για φιλελεύθερη δημοκρατία άρθρο 16. Πρέπει να καταργηθεί χθες, να το θάψουμε κάπου ολόκληρο και να ρίξουμε μαύρη πέτρα πίσω μας.

Το δεύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με τον τρόπο που ερμηνεύεις αυτό το προβληματικό άρθρο. Η ερμηνεία του ΣτΕ είναι όσο πιο συντηρητική γίνεται – ένας θανατηφόρος συνδυασμός plain meaning/textualism/originalism που πάντα (πάντα!) αποτελούν φερετζέ. Ακόμα κι αυτό το απαράδεκτο άρθρο 16 μπορεί να ερμηνευθεί με πολύ διαφορετικό τρόπο, αυτό είναι προφανές (και το επισημαίνει πολύ πειστικά η μειοψηφία). Η απόφαση αυτή, λοιπόν, είναι μια καθαρόαιμη πολιτική απόφαση. Μην έχετε καμία αμφιβολία. Και πρέπει να κριθεί ως τέτοια. Και μην ακούσω βλακώδη φορμαλιστικά επιχειρήματα,* δεν μ’ ενδιαφέρουν.

Το θέμα είναι μεγάλο, οπότε θα επανέλθω αναγκαστικά. Αλλά το ξαναλέω. Πρέπει να ξεκινήσουμε από το Σύνταγμα. Να καταργήσουμε αμέσως το 16, να διαχωρίσουμε πλήρως Κράτος και Εκκλησία.

* Τα φορμαλιστικά επιχειρήματα είναι πάντα βλακώδη – πολύ δε περισσότερο όταν τα χρησιμοποιούν μη νομικοί.”