Δύο στα τρία μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων του ΚΕΦίΜ προτείνουν οι φόροι επί της ακίνητης περιουσίας όπως ο ΕΝΦΙΑ να φτάσουν εντός των προσεχών ετών να καθορίζονται από τους Δήμους και να εισπράττονται υπέρ αυτών ώστε να αποτελέσουν τη βασική πηγή των εσόδων τους.
Στην Ερώτηση του Σεπτεμβρίου απάντησαν συνολικά 47 Ελληνίδες και Έλληνες οικονομολόγοι.
Οι απαντήσεις των μελών του Πάνελ αναλυτικά.
(Ψήφος: 1= Διαφωνώ απολύτως, 5=Συμφωνώ απολύτως & Βαθμός βεβαιότητας: 1=Καθόλου βέβαιος-α, 5=Απολύτως βέβαιος-α).
| Ονοματεπώνυμο | Φορέας | Ψήφος | Βαθμός βεβαιότητας | Επεξηγηματικό σχόλιο |
|---|---|---|---|---|
| Φάμπιο Αντωνίου | Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών | 4 | 4 | |
| Δημήτρης Βαγιανός | London School of Economics | 4 | 5 | Η χρηματοδότηση των δήμων από την κεντρική διοίκηση πρέπει να καθορίζεται με διαφανείς διαδικασίες, με βάση μεγέθη όπως ο πληθυσμός τους και το μέσο εισόδημα, και όχι με βάση τις εκάστοτε πολιτικές συνθήκες. Η χρηματοδότηση μέσω ΕΝΦΙΑ είναι μια διαφανής διαδικασία, αλλά θα πρέπει να συνοδεύεται από μερική αναδιανομή από πλουσιότερους προς φτωχότερους δήμους. Το ποσοστό του ΕΝΦΙΑ που θα λαμβάνουν οι δήμοι θα πρέπει να αντιστοιχεί σε μεγαλύτερο ύψος πόρων από αυτό που διαχειρίζονται έως τώρα. Οι δήμοι θα πρέπει να έχουν αντίστοιχα περισσότερες αρμοδιότητες. |
| Χάρης Βλάδος | Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Πανεπιστήμιο Λευκωσίας | 4 | 4 | Δεν είναι καθόλου άσχημη η ιδέα οι φόροι επί της ακίνητης περιουσίας να καθορίζονται από τους Δήμους και να εισπράττονται υπέρ αυτών. Φυσικά, προηγουμένως, πρέπει να συντελεστούν σημαντικές νομοθετικές επαναρρυθμίσεις και σε βάθος μεταρρυθμίσεις που να εξασφαλίζουν το να διαθέτει η τοπική αυτοδιοίκηση μας επαρκείς μηχανισμούς σχεδιασμού, υλοποίησης και ελέγχου αυτής της αρμοδιότητας. Και επαρκή τεχνογνωσία, και σαφή όρια αρμοδιοτήτων/ευθυνών, και κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό, ώστε να διαχειριστεί το θέμα αποτελεσματικά. Στην σημερινή μορφή της η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα εκτιμώ πως ΔΕΝ μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτόν τον ρόλο. Συνολικότερα δε, θεωρώ πως οι φόροι επί της ακίνητης περιουσίας είναι, συγκριτικώς, οι "δικαιότεροι φόροι". Φυσικά, στην λογική του "το μη χείρον βέλτιστον"... |
| Μανόλης Γαλενιανός | Royal Holloway, University of London | 3 | 3 | |
| Σωτήρης Γεωργανάς | City, Πανεπιστημιο του Λονδινου | 5 | 4 | Ακούγεται περίεργο, αλλά οι δημοτικοί φόροι σε κάποιες πόλεις πρέπει να αυξηθούν. Υπάρχουν δήμοι με ακίνητα ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, που περιβάλλονται από δρόμους γεμάτους τρύπες και σπασμένα πεζοδρομία. Η απόδοση ΕΝΦΙΑ στους δήμους είναι ένα πρώτο βήμα για να πληρώνουν τα ακριβά ακίνητα επαρκή τέλη ώστε να χρηματοδοτούν απαραίτητα τοπικά δημόσια έργα. Από την άλλη, αυτό θα σημαίνει και αυξημένη λογοδοσία, γιατί κανείς δεν θέλει να πληρώνει σημαντικά ποσά χωρίς να κοιτάζει που ξοδεύονται. Ενώ σήμερα οι δήμοι κατά βάση ξοδεύουν χρήμα που φαίνεται να έρχεται από μακριά, από κάποιο Υπουργείο. |
| Νίκος Γεωργαντζής | Burgundy School of Business, Dijon-Γαλλία | 2 | 5 | Θα ήταν ιδεώδες να μπορούν οι φορείς να χρηματοδοτούνται από τους φόρους ακίνητης περιουσίας ανάλογα με την αξία του κάθε ακινήτου εντός της περιοχής αναφοράς τους. Δεδομένου όμως ότι οι ανάγκες σε δημόσιες παροχές δεν είναι ανάλογες με την αντικειμενική αξία των ακινήτων σε μια περιοχή, θα χρειαζόταν ένα αρκετά υψηλό επίπεδο αποκέντρωσης και ανεξαρτησίας στη λήψη αποφάσεων του Δήμου όσον αφορά τη θέσπιση συντελεστών φορολόγησης και την εν τέλει διάθεση των πόρων. Ανεπιθύμητα αποτελέσματα θα μπορούσαν να εμφανιστούν σε σχέση με την ανακατανομή του πλούτου αλλά ακόμα και τις τιμές των ακινήτων. |
| Δημήτρης Γεωργούτσος | Οικονομικό Πανεπίστημιο Αθηνών | 3 | 5 | |
| Χρήστος Γκενάκος | University of Cambridge και Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών | 5 | 5 | |
| Περικλής Γκόγκας | Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης | 1 | 5 | Ξεχνάμε ότι και η χρηματοδότηση των δήμων αποτελεί κομμάτι της σημαντικότατης λειτουργίας του κράτους που είναι η αναδιανομή του εισοδήματος και η παροχή ίσων ευκαιριών -κατά το δυνατό- σε όλους, ανεξάρτητα του εισοδήματος. Είναι από τις απόψεις που ακούγονται καλές αρχικά, αλλά αν τη μελετήσεις σε 2ο επίπεδο είναι η συνταγή της αποτυχίας. Αυτό έχει αποτύχει παταγωδώς στις ΗΠΑ, καθώς δημιουργεί προνομιούχες-πλούσιες και φτωχές περιοχές-δήμους. Είναι απλό: ο πλουσιότερος του κάθε φτωχού δήμου έχει κίνητρο να φύγει και να πάει στον πλουσιότερο για να απολαμβάνει περισσότερες παροχές. Δείτε το Detroit πχ και γιατί έχει καταστραφεί, όπως και πολλές γύρω πρώην βιομηχανικές περιοχές. Έτσι ο πλούσιος δήμος γίνεται πλουσιότερος, και ο φτωχός φτωχότερος. Φυσικά, για όσους είμαστε στο top 10% εισοδηματικά, είναι πολύ καλό, αλλά πολύ κακό για τους υπόλοιπους. |
| Παναγιώτης Ευαγγελόπουλος | Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου | 3 | 3 | |
| Μάριος Ζαχαριάδης | Πανεπιστήμιο Κύπρου | 4 | 4 | |
| Πάνος Καζάκος | Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ομότιμος καθηγητής | 4 | 4 | |
| Χρήστος Καμπόλης | IMD - Institute for Management Development | 5 | 4 | |
| Λουκάς Καραμπαρμπούνης | University of Minnesota, Federal Reserve Bank of Minneapolis, NBER, and CEPR | 5 | 4 | |
| Σωτήρης Καρκαλάκος | Πανεπιστήμιο Πειραιά | 3 | 4 | |
| Αλέξανδρος Κοντονίκας | University of Essex | 4 | 4 | |
| Χρήστος Κωτσόγιαννης | University of Exeter | 5 | 5 | Ενισχύει τη λογοδοσία των κυβερνώντων και είναι αποτελεσματικός φόρος όσον αφορά τις στρεβλώσεις. Θέματα ανισότητας μπορούν να αντιμετωπιστούν με προσαρμογή της δομής του φόρου. Σε περίπτωση που κάποιοι δήμοι έχουν χαμηλή δημοσιονομική ικανότητα, θα πρέπει ο φόρος να συνδυαστεί με σύστημα αναδιανομής πόρων. |
| Σπύρος Λαπατσιώρας | Πανεπιστήμιο Κρήτης | 2 | 5 | |
| Θεόδωρος Π. Λιανός | Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών | 1 | 5 | Οι Δήμοι είναι ανίκανοι να χειριστούν το ζήτημα αυτό. Όμως, μπορεί ένα ποσοστό των εσόδων αυτών να αποδίδεται στους δήμους, αλλά μόνον για έργα επενδυτικού χαρακτήρα. |
| Παναγιώτης Λιαργκόβας | Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) & Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου | 5 | 5 | |
| Αναστασία Λίτινα | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων | 3 | 5 | Ο καθορισμός του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των Δήμων και οι κανόνες διαφάνειας είναι κάτι το οποίο πρέπει να διευκρινιστεί προκειμένου να απαντηθεί αυτή η ερώτηση. |
| Ελένη Λουρή | Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών | 5 | 4 | |
| Μίλτος Μακρής | University of Kent | 4 | 4 | Έτσι θα αυξηθεί η ευθύνη των Δήμων απέναντι στους δημότες ψηφοφόρους, και κατά συνέπεια θα βελτιωθεί η ποιότητα των υπηρεσιών. Θα πρέπει όμως να θεσμοθετηθούν ανώτατα όρια, γιατί η απόλυτη ελευθερία καθορισμού των φόρων αυτών από τους Δήμους μπορεί να προκαλέσει αρνητικές συνέπειες στην απόδοση των κρατικών φόρων από την αλληλεπίδραση των φορολογικών βάσεων. |
| Μάνος Ματσαγγάνης | Πολυτεχνείο Μιλάνου | 4 | 4 | Η σύνδεση των φόρων ακίνητης περιουσίας με το επίπεδο των παρεχόμενων τοπικών υπηρεσιών είναι από κάθε άποψη σωστή. Η μόνη παρενέργεια θα ήταν η όξυνση των περιφερειακών ανισοτήτων. Ενδεχομένως η μεταρρύθμιση αυτή θα έπρεπε να συνοδευτεί από κάποιον μηχανισμό εγγύησης ενός ελαχίστου επιπέδου βασικών υπηρεσιών, με κεντρική χρηματοδότηση αν χρειαστεί. |
| Μιχάλης Μητσόπουλος | ΣΕΒ Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Βιομηχανιών | 5 | 5 | |
| Στέλιος Μιχαλόπουλος | Brown University, CEPR and NBER | 5 | 4 | |
| Δάφνη Νικολίτσα | Πανεπιστήμιο Κρήτης | 5 | 5 | |
| Μιράντα Ξαφά | CIGI, ΚΕΦίΜ | 5 | 5 | Η είσπραξη φόρων ακινήτων από τους δήμους θα δημιουργήσει κίνητρα προσέλκυσης επενδύσεων και θα αυξήσει τη διαφάνεια της οικονομικής τους διαχείρισης, εφόσον οι δήμοι θα είναι υπόλογοι προς τους πολίτες για το πώς ξοδεύουν τα χρήματά τους. |
| Νίκος Οικονομίδης | Stern School of Business, NYU | 5 | 5 | Οι φόροι ακίνητων δεν πρέπει να είναι χαράτσι του γενικού κράτους, αλλά ανταποδοτικοί φόροι των δήμων. Άρα, αυτοί οι φόροι πρέπει να διαφέρουν αρκετά από δήμο σε δήμο, ανάλογα με τις λειτουργίες και τα έξοδα του κάθε δήμου. Εάν γίνει αυτή η αλλαγή, το γενικό κράτος θα απαλλαγεί από πολλές από τις υποχρεώσεις του προς τους δήμους. Είναι μια αναγκαία αποκέντρωση. |
| Θεόδωρος Παναγιωτίδης | Πανεπιστήμιο Μακεδονίας | 1 | 5 | Οι φόροι επί της ακίνητης περιουσίας θα πρέπει να καθορίζονται από την κεντρική κυβέρνηση. |
| Γεώργιος Πάνος | University of Glasgow | 4 | 3 | Η αποκεντρωμένη διοίκηση από αυτόνομους δήμους, ελεγχόμενους από ορκωτούς λογιστές και το κράτος με ευρωπαϊκά πρότυπα, είναι μια πολύ θεμιτή μεταρρύθμιση. Χρειάζεται φυσικά προσοχή στο ρυθμιστικό πλαίσιο, τεχνοκρατική στελέχωση και ευέλικτους εποπτικούς μηχανισμούς για να θεωρηθεί εφικτή. |
| Θεολόγος Παντελίδης | Πανεπιστήμιο Μακεδονίας | 1 | 5 | |
| Αθανάσιος Π. Παπαδόπουλος | Πανεπιστήμιο Κρήτης | 1 | 5 | Οι πελατειακές σχέσεις είναι ισχυρότερες σε επίπεδο δημοτικών αρχών. |
| Δημήτρης Παπανικολάου | Northwestern University | 4 | 4 | Decentralizing tax collection should help mitigate corruption. That said, some reallocation of funds is needed to mitigate inequalities. |
| Εύη Παππά | Universidad Carlos III de Madrid | 5 | 5 | |
| Θοδωρής Πελαγίδης | Πανεπιστήμιο Πειραιώς & Brookings Institution | 5 | 5 | Όχι μόνο αυτό, το ακίνητο πρέπει να φορολογείται αυτοτελώς κι όχι σύμφωνα με τη συνολική ακίνητη περιουσιακή κατάσταση του κατόχου. |
| Στέλιος Περράκης | Concordia University | 5 | 5 | Το μέτρο αυτό αποτελεί διοικητική αποκέντρωση, απλοποιεί την είσπραξη των φόρων και δυσκολεύει τη φοροδιαφυγή. Αυτή η πρακτική επικρατεί στην πόλη που ζω εδώ και 50 χρόνια, την Οττάβα του Καναδά. Χρειάζονται μερικές αποκλίσεις σε ευαίσθητες και αραιοκατοικημένες περιοχές. |
| Παναγιώτης Πετράκης | Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών | 5 | 5 | |
| Βασιλική Σκρέτα | University College London, UT Austin and CEPR | 1 | 5 | Real estate taxes are an important source of revenue for the central government. Greece has very unevenly distributed values of real estate. Local governments are more susceptible to corruption/clientelist relations. Finally, some very rich municipalities will end up with revenues they would not know /have ways to spend, while other will be seriously struggling for funds. |
| Άρης Σπανός | Virginia Tech, USA | 5 | 4 | Local governments have a crucial role to play for the wellbeing of their residents because they have better information about local problems and how best to address them than the central government. My only reservation is to ensure that there is legislation in place to minimize corruption of local officials. |
| Γιώργος Σταματόπουλος | Πανεπιστήμιο Κρήτης | 2 | 5 | |
| Θανάσης Στέγγος | University of Guelph | 5 | 5 | This is a common sense approach to a cost-efficient allocation of resources. |
| Αθανάσιος Ταγκαλάκης | Πανεπιστήμιο Πατρών | 3 | 4 | |
| Λουκάς Τσούκαλης | ΕΛΙΑΜΕΠ/Sciences Po, Paris | 5 | 5 | |
| Μιχάλης Χαλιάσος | Goethe University Frankfurt και CEPR | 3 | 3 | Αυτό θα ήταν πολύ θετικό για την αυτονόμηση των δήμων. Με προβληματίζουν όμως δύο θέματα: η αναγκαιότητα αξιοποίησης των φόρων αυτών για μείωση του δημοσιονομικού χρέους σε κάποιο βάθος χρόνου, καθώς και ο κίνδυνος δημιουργίας μεγαλύτερης ανισότητας στις συνθήκες διαβίωσης και στις παρεχόμενες δημοτικές υπηρεσίες ανάμεσα στις «ακριβές» και τις «φθηνότερες» περιοχές. |
| Γιώργος Χαντζηνικολάου | Τραπεζα Πειραιως, Χρηματιστηριο, Ενωση Τραπεζων | 5 | 5 | Συμφωνώ, γιατί με αυτό τον τρόπο μειώνεται ο συγκεντρωτισμός των αποφάσεων, και η σχετική γραφειοκρατία με όλες τις καθυστερήσεις κλπ. Επίσης, αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να γίνει καλύτερη διαχείριση των πόρων μια που οι πολίτες είναι σε πιο στενή επαφή με τους διοικούντες άρα, και οι διοικούντες είναι πιο εύκολα υπόλογοι για τις πράξεις τους. Απαραίτητη προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι μια σημαντική βελτίωση στο σύστημα της τοπικής διακυβέρνησης, σύμφωνα με τα πρότυπα της σύγχρονης διακυβέρνησης, ειδικά στους τομείς του ελέγχου και της διαφάνειας. |
| Δημήτριος Χατζηνικολάου | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων | 5 | 5 | Αναμένεται ορθολογικότερη φορολόγηση και χρήση των εσόδων από τους δήμους, διότι οι τοπικές αρχές συνδέονται πιο άμεσα με την κοινωνία, ενώ οι κεντρικές «κυβερνήσεις» έχουν αποδειχθεί προδοτικές και σπάταλες. |
Σχετικά άρθρα
Ανθεκτικός ο λαϊκισμός σε Ελλάδα και Ευρώπη ενόψει των ευρωεκλογών. Παρά το γεγονός ότι το 2023 η υποστήριξη σε λαϊκιστικά και απολυταρχικά κόμματα στην Ελλάδα (44,3%) […]
Τον Μάρτιο απευθυνθήκαμε στα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων, για να μάθουμε τις απόψεις τους σχετικά με το εάν ο νομοθετικός καθορισμός ανώτατου περιθωρίου μικτού κέρδους […]
Τον Φεβρουάριο απευθυνθήκαμε στα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων, για να μάθουμε τις απόψεις τους σχετικά με το εάν τα οφέλη από το πρόγραμμα της “Χρυσής […]
Επιστροφή στη λίστα