Του Γιώργου Αρχόντα*

Πάνω από 8 στα 10 μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων του ΚΕΦίΜ πιστεύουν πως η κυβέρνηση πρέπει να κάνει τολμηρότερα βήματα προς την κατεύθυνση ενός κεφαλαιοποιητικού ασφαλιστικού συστήματος.

Οπως κατέδειξε και η ερώτηση του Πάνελ για τον Ιούλιο του 2020, η βαθιά μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος είναι αναγκαία προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του. Στο πλαίσιο αυτό, ο νέος νόμος 4826/2021 εισάγει σημαντικές αλλαγές όπως ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών στην επικουρική ασφάλιση, όμως δεν είναι βέβαιο ότι αυτές ανταποκρίνονται επαρκώς στις υφιστάμενες ανάγκες.

Οπως ενδεικτικά επισημαίνεται από οικονομολόγους μέλη του Πάνελ, η κεφαλαιοποιητική διάσταση του νέου νόμου αφορά αποκλειστικά το επικουρικό, δεν εισάγεται ανταγωνισμός στη διαχείριση των αποταμιεύσεων, ενώ δεν προβλέπεται και η εκπροσώπηση των δικαιούχων στο νέο ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης.

Στην ερώτηση για τον Σεπτέμβριο, απάντησαν συνολικά 31 Ελληνίδες και Ελληνες οικονομολόγοι. Εξ αυτών, το 81% προκρίνει την περαιτέρω επέκταση του κεφαλαιοποιητικού ασφαλιστικού συστήματος, ενώ μόλις το 12% διαφωνεί. Μεταξύ των δύο επιλογών τοποθετήθηκε το 6% των απαντησάντων (το τελικό άθροισμα είναι 99% λόγω στρογγυλοποίησης).

Τα μέλη του Πάνελ στα επεξηγητικά τους σχόλια, τα οποία είναι πλήρως διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΚΕΦίΜ, επισημαίνουν αφενός την επιτακτικότητα της ανάγκης για μια συνολική αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος στη χώρα μας, με την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος ακόμη και στις κύριες συντάξεις. Με την εξέλιξη αυτή, καθώς και με την εισαγωγή ανταγωνισμού στην ασφαλιστική αγορά, υποστηρίζεται ότι θα αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του συστήματος και θα δημιουργηθεί μια ανεπτυγμένη εσωτερική αγορά κεφαλαίου που θα ενισχύσει ουσιαστικά τις επενδύσεις και την οικονομική ανάπτυξη. Εξάλλου, τονίζεται ότι όσο ισχυρότερο είναι το κεφαλαιοποιητικό μέρος του συστήματος, ώστε οι ασφαλισμένοι να γνωρίζουν ότι θα πάρουν ως σύνταξη τα ποσά που εισέφεραν συν τόκους και υπεραξία, τόσο περισσότερα κίνητρα θα έχουν να συμμετέχουν σ’ αυτό οι εργαζόμενοι που σήμερα απασχολούνται σε συνθήκες μαύρης και αδήλωτης απασχόλησης.

Τέλος, εκφράζεται η ανησυχία ότι με το νομοσχέδιο που μόλις ψηφίστηκε, ακυρώθηκε η προοπτική περαιτέρω μεταρρυθμίσεων για αρκετά χρόνια στο μέλλον.

πό την άλλη πλευρά, τονίζεται ότι η επιλογή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος μπορεί να σημαίνει αβεβαιότητα σε σχέση με τις αποδόσεις του συστήματος, αλλά και μεταβίβαση του βάρους της σύνταξης από τις πιο ευημερούσες κοινωνικές ομάδες στις λιγότερο πλούσιες, οι οποίες και επλήγησαν ασύμμετρα από την κρίση της προηγούμενης δεκαετίας.

Επισημαίνεται ακόμη ότι η δέσμευση και άλλων πόρων για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για τις επόμενες δεκαετίες που συνεπάγεται η μετάβαση σε κεφαλαιοποιητικό σύστημα είναι αμφίβολης προτεραιότητας σε σύγκριση με επενδύσεις για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού.

Υπενθυμίζεται ότι η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος στην κατεύθυνση της περισσότερης κεφαλαιοποίησης αποτελεί βασικό πυλώνα της συνολικής μεταρρυθμιστικής πρότασης του ΚΕΦίΜ «Ελλάδα 2021: Ατζέντα για την Ελευθερία και την Ευημερία» που παρουσιάστηκε στους πολίτες και στις πολιτικές δυνάμεις τον Απρίλιο του 2019.

Ο Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΚΕΦίΜ και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων.

To άρθρο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή την Τρίτη 6 Οκτωβρίου και μπορείτε να το βρείτε διαδικτυακά στην kathimerini.gr.