Τα αποτελέσματα της δεύτερης κατά σειρά πανελλαδικής δημοσκόπησης «Πώς βλέπουν οι Έλληνες την Επανάσταση του 1821;» παρουσίασε χθες το ΚΕΦίΜ σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου. Η δημοσκόπηση, όπως και η προηγούμενή της το 2019, επιχειρεί να εντοπίσει και να καταγράψει την πρόσληψη της Επανάστασης του 1821 στη σημερινή ελληνική κοινωνία συνολικά, αλλά και στις επιμέρους ομάδες που τη συγκροτούν.

Η δημοσκόπηση αυτή – η δεύτερη από τις συνολικά τρεις προγραμματισμένες – ανήκει στις δράσεις του εκπαιδευτικού προγράμματος του ΚΕΦίΜ «200 Χρόνια από τη Φιλελεύθερη Επανάσταση» που υλοποιείται με την υποστήριξη του John Templeton Foundation και έχει ως στόχο να αναδείξει τη φιλελεύθερη και δημοκρατική διάσταση της Ελληνικής Επανάστασης εμπλουτίζοντας με ιστορικά τεκμήρια τον δημόσιο και τον επιστημονικό διάλογο στη χώρα μας. 

Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε από την εταιρία ερευνών MARC τον Δεκέμβριο του 2020.

Ολόκληρη την ανάλυση της φετινής δημοσκόπησης μπορείτε να διαβάσετε εδώ, ενώ παρακάτω θα βρείτε τα κύρια ευρήματα που ξεχώρισαν.

Κύρια ευρήματα

• Η Επανάσταση του 1821 αποτελεί κοινό τόπο αναφοράς που ενώνει όλους του Έλληνες. Ανεξαρτήτως δημογραφικών χαρακτηριστικών (φύλου, ηλικίας), μορφωτικού επιπέδου, ιδεολογικής τοποθέτησης, πολιτικής ταυτότητας, οι Έλληνες έχουν ενιαία εικόνα για τον χαρακτήρα της Επανάστασης, την οποία θεωρούν κυρίως εθνική, με υψηλά ποσοστά να αναγνωρίζουν τα θρησκευτικά, φιλελεύθερα, και κοινωνικά της χαρακτηριστικά.
• Οι 3 κυρίαρχες προσωπικότητες της Επανάστασης εξακολουθούν να είναι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (89,6%), ο Γεώργιος Καραϊσκάκης (59,7%) και η Μπουμπουλίνα (29,7%). Σημαντικότερο γεγονός της επαναστατικής περιόδου αναδείχθηκε  η μάχη στα Δερβενάκια το 1822 (15,8%), με την πολιορκία και την άλωση της Τριπολιτσάς (11,9%), τη ναυμαχία του Ναυαρίνου (11,1%) και την Έξοδο του Μεσολογγίου (10,2%), να ακολουθούν.
• Σε ό,τι αφορά τον ρόλο των ξένων δυνάμεων στην Επανάσταση, 4 στους 10 Έλληνες θεωρούν ότι η Ρωσία ήταν η χώρα που είχε τη θετικότερη συμβολή στο ελληνικό ζήτημα, ενώ διχασμένη είναι η κοινή γνώμη σχετικά με τον ρόλο που έπαιξαν τα δύο δάνεια από τη Μ. Βρετανία στην έκβαση της Επανάστασης.
• Φιλική Εταιρεία (93,8%), Φιλέλληνες (88,7%) και νησιώτες πλοιοκτήτες (85,5%) εμφανίζονται στις απαντήσεις ως οι 3 κοινωνικές ομάδες που έπαιξαν θετικό ρόλο στην έκβαση της Επανάστασης.
• 7 στους 10 Έλληνες συνεχίζουν να θεωρούν ότι το «κρυφό σχολειό» αποτελεί ιστορικό γεγονός. Διχασμένη παραμένει η κοινή γνώμη για το αν η Επανάσταση ξεκίνησε την 25η Μαρτίου στην Αγία Λαύρα. To 47% γνωρίζει για τη σφαγή άμαχων Τούρκων και Εβραίων από τους Έλληνες μετά την άλωση της Τριπολιτσάς.
• Λιγότεροι από τους μισούς απαντήσαντες δηλώνουν ότι γνωρίζουν καλά την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, όμως μόλις 1 στους 10 συμφωνεί ότι τη γνωρίζουν εξίσου καλά οι συμπολίτες του.
• Μοιρασμένοι είναι οι Έλληνες στο ερώτημα αν τα 200 χρόνια που ακολούθησαν το 1821 δικαίωσαν τις προσδοκίες των Επαναστατών, οι περισσότεροι όμως τοποθετούνται θετικά.
• Ως σημαντικότερες επιτυχίες της χώρας μας αυτά τα 200 χρόνια αναγνωρίζονται ο  ευρωπαϊκός της προσανατολισμός (11,6%), η εμπλοκή στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 (10,4%) και η εμπέδωση των θεσμών της φιλελεύθερης δημοκρατίας (8,2%).
• 3 στους 4 Έλληνες συμφωνούν ότι η Επανάσταση είχε, τουλάχιστον εν μέρει, φιλελεύθερο χαρακτήρα ενώ σημειώνεται αύξηση των θετικών απόψεων για τους φιλελεύθερους διανοούμενους και πολιτικούς, όπως ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, και ο Αναστάσιος Πολυζωίδης. Οι περισσότεροι τέλος συμφωνούν ότι οι Εθνοσυνελεύσεις και τα Συντάγματα είχαν κυρίως φιλελεύθερα και δημοκρατικά  χαρακτηριστικά.

Τις αναλύσεις των ευρημάτων της φετινής δημοσκόπησης υπογράφουν, ο επικεφαλής του προγράμματος Αριστείδης Χατζής, ο Ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο ΕΚΠΑ Νίκος Αλιβιζάτος, ο Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Στάθης Καλύβας, η Πρύτανις του Παντείου Πανεπιστημίου, Καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Χριστίνα Κουλούρη, και η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Κέντρου Ελληνικής & Διεθνούς Ιστορίας (ΚΕΔΙΣ) στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Κωνσταντίνα Μπότσιου.

Την παρουσίαση της δημοσκόπησης μπορείτε να δείτε εδώ.

Με την υποστήριξη