Ερευνητής:

Κωνσταντίνος Σαραβάκος | Συντονιστής Ερευνητικών Προγραμμάτων του ΚΕΦίΜ – Μάρκος Δραγούμης

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί το μοναδικό κόμμα στη σημερινή Βουλή που το 2021 αύξησε το ποσοστό της συναίνεσής του στα κυβερνητικά νομοσχέδια σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τη νέα μελέτη του Δείκτη Νομοθετικής Συναίνεσης που δημοσιεύει σήμερα το ΚΕΦίΜ. 

Ο Δείκτης Νομοθετικής Συναίνεσης εξετάζει την κρίσιμη παράμετρο του θεσμικού ρόλου των κομμάτων, το κατά πόσο δηλαδή τα κόμματα της αντιπολίτευσης συναινούν, ψηφίζοντας υπέρ επί της αρχής, στο νομοθετικό έργο της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση της αντιπολίτευσης σε ό,τι αφορά τα επιμέρους πεδία πολιτικής, με την Παιδεία να συγκεντρώνει τη χαμηλότερη συναίνεση, την Εθνική Άμυνα και την Εξωτερική Πολιτική την υψηλότερη.

Τα κύρια ευρήματα του Δείκτη με μία ματιά

• Την κοινοβουλευτική περίοδο 2019-2021 η νομοθετική συναίνεση της αντιπολίτευσης διαμορφώθηκε ως εξής: το ΚΙΝΑΛ υπερψήφισε επί της αρχής το 50,3% των νομοσχεδίων που εισήγαγε η ΝΔ ως κυβερνώσα πλειοψηφία, ακολουθούμενο από τον ΣΥΡΙΖΑ με 24,8%, την Ελληνική Λύση με 18,2%, το ΜέΡΑ25 το 6,7%, και το ΚΚΕ με 0,6%.
• Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κοινοβουλευτική στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το ποσοστό υπερψήφισης των κυβερνητικών νομοσχεδίων από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι διπλάσιο σε σχέση με την προηγούμενη φορά που το κόμμα βρέθηκε στην αντιπολίτευση, την περίοδο 2012-2015. Το 2021 ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί το μοναδικό κόμμα της αντιπολίτευσης που αύξησε τη νομοθετική του συναίνεση σε σχέση με το 2020 (κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες, από 21%  το 2020 σε 29% το 2021).
• Στα επιμέρους πεδία πολιτικής, η μεγαλύτερη νομοθετική συναίνεση επετεύχθη στην Εθνική Άμυνα & Εξωτερική Πολιτική, όπου ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ υπερψηφίζουν πάνω από 8 στα 10 νομοσχέδια και διεθνείς συμβάσεις.
• Το πιο συγκρουσιακό πεδίο πολιτικής, με τη χαμηλότερη νομοθετική συναίνεση, είναι αυτό της Παιδείας, όπου το ΚΙΝΑΛ υπερψήφισε 1 από τα 6 νομοσχέδια και Ελληνική Λύση 2 από τα 6. Τα υπόλοιπα κόμματα καταψήφισαν και τα 6 νομοσχέδια.

Βρείτε εδώ ολόκληρη τη μελέτη:

Τη μελέτη του φετινού Δείκτη σχολίασαν οι εκπρόσωποι τύπου των κομμάτων.

“Αξίζουν συγχαρητήρια στο ΚΕΦίΜ για τη συνέχιση αυτής της εξαιρετικής πρωτοβουλίας. Η ποσοτικοποίηση και η στατιστική ανάλυση στην πολιτική, έχουμε συνηθίσει να γίνεται μόνο σε χώρες που δίνουν μεγάλη σημασία στη λειτουργία των Θεσμών και αυτού του είδους η παρατήρηση βοηθά να τους βελτιώνουν. Η προσπάθεια σας ελπίζω να συνεχιστεί και να διευρυνθεί και με άλλους δείκτες, περισσότερο ποιοτικούς. Για παράδειγμα, η ανάλυση του περιεχομένου της συναίνεσης θα δείξει αν αυτή έχει βάθος, αν βοηθά στην προώθηση μεταρρυθμίσεων και κυρίως θα πρέπει να συνδεθεί με το είδος και το ύφος του δημόσιου λόγου. Τελικά, η όποια νομοθετική συναίνεση διαχέεται στην κοινωνία; Μας βοηθά να διαμορφώσουμε σχετική κουλτούρα και να αποτινάξουμε την τοξικότητα και το διχαστικό πολιτικό λόγο; Αυτά είναι ερωτήματα που προσωπικά περιμένω στο μέλλον να απαντήσει η ποιοτική δουλειά που κάνετε. ” σχολίασε ο εκπρόσωπος τύπου της Νέας Δημοκρατίας, Τάσος Γαϊτάνης.

Από τη δική της πλευρά, η αναπληρώτρια εκπροσώπου τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Τάνια Καραγιάννη σημείωσε: “Η μελέτη του βαθμού συναίνεσης των κομμάτων της αντιπολίτευσης στο νομοθετικό έργο της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας μπορεί να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα για τη διαχρονική εξέλιξη της κοινοβουλευτικής τους συμπεριφοράς. Ωστόσο, το ερώτημα είναι εάν από αυτόν εξαρτάται και ο βαθμός της ποιότητας της κοινοβουλευτικής λειτουργίας. Η απάντηση είναι προφανώς αρνητική. Πολλώ μάλλον όταν ως δείκτης προκύπτει από την καταγραφή αμιγώς ποσοτικών στοιχείων, χωρίς δηλαδή την ταυτόχρονη μελέτη των ποιοτικών εκείνων παραμέτρων που καθορίζουν επί της ουσίας την στάση των κοινοβουλευτικών ομάδων της αντιπολίτευσης στα υπό ψήφιση νομοσχέδια. Αντιθέτως – νομίζω εύκολα μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι- η ποιότητα της κοινοβουλευτικής λειτουργίας εξαρτάται αφενός από το περιεχόμενο κάθε νομοθετικής πρότασης, αφετέρου από την πρόθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας να ενθυλακώνει τις προτάσεις κοινωνικών φορέων και Αντιπολίτευσης. Κυρίως, δε, από την ποιότητα της δημοκρατίας του κοινοβουλευτικού διαλόγου, ο οποίος εν προκειμένω και ειδικά για την περίοδο που μελετάται στην παρούσα, με ευθύνη της σημερινής Κυβέρνησης, υποβαθμίστηκε, καθώς σημαντικό νομοθετικό έργο υποκαταστάθηκε από ΠΝΠ και fast track κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη της διαχρονικής εξέλιξης της κοινοβουλευτικής συμπεριφοράς των κομμάτων είναι αναγκαία και εγχειρήματα όπως αυτό του ΚΕΦίΜ μπορούν να συμβάλουν σε θετική κατεύθυνση.”

“Θα ήθελα να συγχαρώ το ΚΕΦίΜ και την ερευνητική ομάδα που υλοποίησε την εξαιρετική αυτή μελέτη. Μέσα από ανάλογες συστηματικές εργασίες αντλούμε όλα τα αναγκαία στο δημόσιο διάλογο δεδομένα και ενημερωνόμαστε όλοι, ως πολίτες, για τη λειτουργία της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας και τις επιλογές των πολιτικών κομμάτων. Το Κίνημα Αλλαγής αποδεικνύεται πως δεν πολιτεύεται με «σημαίες ευκαιρίας», αλλά προσπαθεί να δημιουργήσει συναινέσεις πάνω σε βιώσιμες προτάσεις πολιτικής, κυρίως στα εθνικά θέματα και τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Αντιθέτως, η διαφοροποίηση στα πεδία της παιδείας, της υγείας και της δημόσιας διοίκησης υπαγορεύεται από τη σοσιαλδημοκρατική μας ταυτότητα, που απέχει αισθητά από τις επιλογές της Κυβέρνησης ΝΔ. Βεβαίως, μπορεί η συμφωνία της αντιπολίτευσης να μην θεωρείται καν αναγκαία. Η συναίνεση, ωστόσο, πάνω στη νομοθεσία συνιστά ποιοτικό χαρακτηριστικό κάθε ώριμης δημοκρατίας.” δήλωσε ο εκπρόσωπος τύπου του Κινήματος Αλλαγής, Δημήτρης Μάντζος.

Ο Δείκτης Νομοθετικής Συναίνεσης ανήκει στις δράσεις του Παρατηρητηρίου Κοινοβουλευτικής Δραστηριότητας του ΚΕΦίΜ. Το Παρατηρητήριο παρακολουθεί τη νομοθετική συναίνεση για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, αποτελώντας την πρώτη μελέτη που καταγράφει και αναλύει τι ψηφίζουν τα κόμματα στη Βουλή σε κάθε νομοσχέδιο ανά κοινοβουλευτική περίοδο από το 2004 μέχρι σήμερα. Επίσης, το Παρατηρητήριο Κοινοβουλευτικής Δραστηριότητας ελέγχει τη νομοθετική ποιότητα, δημοσιεύοντας ετησίως τον Δείκτη Ποιότητας Νομοθέτησης.